Eğitim ve Öğrenme Nedir?

------------------------------------------------------

Hazırlayan:  Müge ISPARTALI

 Ekim, 2011

------------------------------------------------------

 

1.EĞİTİM NEDİR?

Eğitim sözcüğü  İngilizce olan “education”  sözcüğünden gelir. Bu  sözcüğün kökeni     Latince ’ye  dayanmaktadır(Kıroğlu; 2009: s.2).  Latince kökleri beslemek  (educare) ve dışarı çekmek (educere) anlamlarına gelmektedir. Bununla birlikte Kıroğlu, etimolojik olarak  eğitimi; “insanı bilgiyle beslemek, ondaki olanakları dışarı çıkarmak için onu yetiştirmektir”  şeklinde tanımlamıştır .

Eğitim Terimleri  Sözlüğünde ise oldukça kapsamlı  bir şekilde  eğitimin  tanımı yapılmaktadır:

·         Yeni kuşakların,  toplum yaşayışında  yerlerini  almak için hazırlanırken, gerekli bilgi, beceri ve anlayışlar  elde etmelerine,  kişiliklerini geliştirmelerine yardım etme etkinliği.

·         Önceden saptanmış amaçlara göre insanların davranımlarında  belli gelişmeler sağlamaya yarayan   planlı  etkiler   dizesi.

·         Belli bir  konuda, bir bilgi ya da  bilim dalında yetiştirme  ve geliştirme.

·         Her  kuşağa, geçmişin bilgi  ve deneylerini düzenli bir biçimde  aktarma  ya da     kazandırma  işi.

·         Eğitim ruhbilimi, eğitim felsefesi, eğitim tarihi, öğretim programları, özel ve genel öğretim yöntemleri, öğretim teknikleri, yönetim, denetim vb. Eğitim ve  öğretim alanlarını  kapsamak üzere öğretmen,  yönetici, eğitim uzmanı yetiştirmek  amacıyla ilgililer için düzenlenen  bütün kurslara  ve bu kurslarla ilgili bilimsel çalışmalara  verilen genel addır.

Eğitimin sadece okulda verildiğini düşünmek  bizleri  yanıltır.  Eğitim çoğunlukla  okulda  yapılmakla beraber  oyun oynarken, sokakta, ailede,  iş yerinde,  yani  hemen hemen her yerde gerçekleşebilen bir olgudur.

Eğitimin  tanım ve  etkilerini  birçok farklı şekilde belirtebiliriz (Kıroğlu;2009-s.3):

Bireyin yetenek, tutum ve davranış biçimlerini geliştirdiği  süreçlerin tümüdür.

Eğitim; önceden saptanmış esaslara göre insan davranışlarında belirli gelişmeler  sağlamaya yarayan planlı etkiler dizesidir.

Eğitim;  kişiliği  geliştirmeye  büyük  ölçüde yardımcı olur.

Ülkemizde en çok kabul gören tanımı  ise Ertürk’ün (1972) tanımıdır: “Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla  kasıtlı olarak istendik yönde değişiklikler oluşturma  sürecidir.

Eğitim,eskiden beri gelen,  ilkel toplumlarda büyüklerin  üstlendiği  bir  sorumluluktur. Planlı ve  düzenli bir nitelik taşımayan bu eğitim,  toplumların çağdaşmasıyla yerini planlı ve düzenli bir eğitime  bırakmıştır. Bu süreç eğitimi  informel yapıdan  alarak formel yapıya  girmesini  sağlamıştır.

1.2. EĞİTİMİN SÜRECİ  

(Kaynak: Hacettepe.edu.tr)

Eğitimin üç temel öğesi vardır:

1- Amaç
2- Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3- Değerlendirmeler

Eğitim amaçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı bütün kültürler için aynıdır. Amaçların içeriği ve öğrenme için kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre göre değişebilir, fakat sürecin doğası değişmez.

Kurumların başarılı olabilmeleri öncelikle her çalışanı gerçekten başarılı olabileceği, bilgi, beceri ve yeteneklerini gösterebileceği doğru alanlarda çalıştırabilmek, önlerine mesleki bir vizyon koyarak kariyer gelişmelerine yardımcı olmaktır.
Bunun için gerekli olan ana unsur ise, eğitimdir.
Başarılı kurumlara baktığımızda başarılarının arkasındaki en önemli gücün eğitim olduğu görülmektedir.

Çalışanlara düşen en önemli görev ise ; her şeyi kurumdan beklememek ve kişisel enerjileri en olumlu ve optimum şekilde kullanarak öğrenmek ve bütün bu öğrenilenleri bir takım ruhu içerisinde hayata geçirmek olmalıdır.

Günümüzün  çağdaş eğitim anlayışının temelinde “nasıl öğreneceğini öğrenen bireyler yetiştirme “ düşüncesi  yatmaktadır.

2.ÖĞRENME NEDİR?
(Kaynak: SEFEROĞLU,2001),

Öğrenme, bireyin olgunlaşma düzeyine göre yaşantıları aracılığıyla ya da çevresiyle etkileşimi sonucunda yeni davranışlar kazanması ya da eski davranışlarını değiştirmesi sürecidir.

Öğrenme birikimli bir süreçtir.  Başka bir deyişle, öğrenme daha önceki öğrenilen bilgi ve beceriler üzerine inşa edilir.  Bir öncekine dayalı, bir sonrakine hazırlayıcıdır. Yeni öğrenilenlerin daha önce öğrenilenlerle bağlantısı kurulursa öğrenme kalıcı olur.

Bu bağlantı doğrultusunda, öğrenmek bilgi üretimi sürecidir; hammadde olarak dışardan alınan informasyonların içerde sahip olunan bilgiyle işlenerek bilgi adı verilen yeni ürünlerin üretilmesi, sonra da, üretilen bu ürünlerin-bilgilerin eski bilgi hazinesinin üzerine ilâve edilerek muhafaza edilmesi olayıdır.

Öğrenmelerin nasıl gerçekleştiğini daha iyi anlayabilmek için öğrenme ilkelerine göz atmakta yarar vardır.

Öğrenme;

Basitten karmaşığa,
Kolaydan zora,
Somuttan soyuta,
Yakın çevreden uzak çevreye doğru oluşur. 

Somut bilgiler daha kısa sürede kazanılır ve daha kolay öğrenilir. 

Yapılacak olan öğrenme etkinliği için gerekli ön koşul davranışlar kazanılmış olmalı ve öğrenci bunları hatırlayarak kullanabilmelidir.  Öğretilecek konu ile ilgili önbilgiler ne kadar kuvvetli olursa, yeni konunun öğrenilmesi de o kadar kolay ve istenilen düzeyde olur.

Öğrenme etkinlikleri sırasında değişik örnek olaylar sunulmalıdır.  Çünkü ne kadar çok örnek olay sunulursa o kadar değişik yaşantı sağlanmış olunur.  Böyle yapılınca öğrencinin öğrendikleri arasında ilişki kurması ve transfer edebilmesi kolaylaşmış olur.

Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri birbirinden farklıdır. 

Öğrencilerin öğrenme hızları birbirinden farklıdır

Öğrenme duyu organları aracılığıyla gerçekleşir.

Yalnız Kulaklar	%20
Yalnız Gözler	%50
Görsel + İşitsel + Etkin Katılım	%70
Görsel + İşitsel + Etkin Katılım + Yaparak Yaşayarak Öğrenme	%90

Eğitim ve  öğrenmeyi kesin çizgilerle birbirinden ayıramayız. Zaten bu  2 kavram birbiri ile  iç içe  girmiş olduğu  için ;  birbirinin  tanımlarında bile yer  almaktadır. Eğitim kendini geliştirme iken, öğrenme  ise  bunun yolları ve  ve  eğitme  biçimidir  diyebiliriz.

3.GELİŞTİRME NEDİR?

Kişinin elindeki bilgi, beceri ve deneyimleri ile yetinmeyip;   eğitimini daha ileri bir düzeye  taşımak  amacıyla;  bu bildiklerinin üstüne daha yeni bilgileri eklemesi , bildiğini daha da çok ilerletmesi ve güçlendirmesine  diyebiliriz.

Geliştirme  kişinin istemesi ile doğru orantılı bir yapıdadır. Kalıtım ve  çevrenin  karşılıklı etkileşimi ile ortaya  çıkmaktadır.

Bireysel ayrılıklar  söz konusudur. Kişiden  kişiye değişir. Süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir.

Eğitim ve geliştirmeyi birbirinden farkını belirtirsek;  Eğitim yeni bir şey hakkında bilgi almayı kapsar,  geliştirme ise; mevcut bilgimiz üzerine yeni bilgileri ekleyerek bilgi seviyemizi daha üst seviyeye çıkarma  durumudur.  Bu iki kavramı aslında birbirinden ayıramayız; çünkü ikiside birbiriyle ilişkilidir. İkisininde temel ama öğrenmedir.

KAYNAKÇA

ERTÜRK, S.; (1972), “Eğitimde  ‘program’  geliştirme”, Ankara: Yelkentepe Yayınları.

GÜLTEKİN , Filiz;(2009), “Eğitim bilimine giriş. Eğitimin  psikolojik temelleri”, Ankara: Pegem A. Yayıncılık.

Hacettepe.edu.tr (2008); Eğitim grubu mart ayı çalışmaları, İdari ve Mali işleri Başkanlığı www.imidb.hacettepe.edu.tr/grupcalisma/egitim_nedir.ppt

KIROĞLU,  Kasım; (2009), “Eğitim bilimine giriş. Eğitimin temel kavramları”, Ankara: Pegem A. Yayıncılık.

SEFEROĞLU, Süleyman Sadi; (2001), Temel Kavramlar: Öğrenme İlkeleri, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, acikders.hacettepe.edu.tr/.../Seferoglu_Egitim_Ogrenme_ilkeleri.pps